Giám sát, phản biện xã hội không chỉ thực hiện quyền và trách nhiệm theo quy định của pháp luật, mà còn thực hiện chức năng đại diện cho các tầng lớp phụ nữ theo Điều lệ Hội, góp phần thực hiện mục tiêu bình đẳng giới và nâng cao vai trò, trách nhiệm của Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) Việt Nam trong tham gia quản lý nhà nước. Xác định rõ vai trò của công tác giám sát, phản biện xã hội nên từ nhiều năm nay, đặc biệt là sau khi có Quyết định Số 217-QĐ/TW ngày 12/12/2013 của Ban chấp hành trung ương Đảng về việc ban hành Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội, Hội LHPN thành phố đã tích cực chỉ đạo các cấp Hội thực hiện và đạt kết quả đáng ghi nhận.

Ngay sau khi có Quyết định 217, Hội liên hiệp phụ nữ Thành phố đã tổ chức quán triệt đầy đủ cho Hội phụ nữ cơ sở nội dung của quy chế, các văn bản hướng dẫn thực hiện, đặc biệt là hướng dẫn cụ thể việc lựa chọn nội dung và quy trình giám sát. Nội dung, phạm vi giám sát bám vào quy chế để thực hiện, trong đó chú trọng các nội dung do Hội chủ trì: Giám sát việc thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên, chức năng, nhiệm vụ của hội, đồng thời quan tâm việc phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện nhiệm vụ giám sát đối với những nội dung có liên quan đến hội viên. Trên cơ sở hướng dẫn của Ban thường vụ Hội Thành phố, các cơ sở hội đã tiến hành đăng ký nội dung giám sát hàng năm với Thành hội, với cấp uỷ cùng cấp và thực hiện có hiệu quả.

Đối với cấp Thành phố, hàng năm Hội phụ nữ đã chủ động đăng ký các nội dung giám sát do hội chủ trì với Thành uỷ. Nội dung giám sát dựa trên những vấn đề bức xúc trong thực hiện các quyền lợi ích của phụ nữ và trẻ em như: Giám sát thực hiện luật pháp, chính sách về bình đẳng giới; Giám sát thực hiện Nghị định số 56/2012/NĐ-CP của Chính phủ “Quy định trách nhiệm của Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các cấp trong việc đảm bảo cho các cấp Hội LHPN Việt Nam tham gia quản lý nhà nước”; Giám sát việc thực hiện pháp luật về bầu cử và việc thực hiện Khoản 2 Điều 9 Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; Giám sát chế độ tiền lương, phụ cấp cho cán bộ Hội theo Nghị định 92/2009/NĐCP; Giám sát việc thực hiện chương trình tín dụng đối với học sinh, sinh viên; Giám sát việc thực hiện quyền lợi cho phụ nữ và trẻ em sau ly hôn… Trong 3 năm thực hiện Quyết định 217 các cấp hội từ Thành phố đến phường, xã đã chủ trì tổ chức được 115 cuộc giám sát.

Thông qua giám sát, Hội LHPN Thành phố đã chỉ rõ những vấn đề bất cập trong thực hiện các chính sách tại các đơn vị được giám sát. Đồng thời có những kiến nghị đề xuất đối với cấp uỷ, chính quyền các cấp trong thực hiện các quyền, lợi ích có liên quan đến hội viên như: Kiến nghị chính sách có liên quan đến công tác đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch đối với phụ nữ; Tạo điều kiện để Hội phụ nữ các cấp giải quyết những vấn đề có liên quan đến sự tiến bộ và bình đẳng của phụ nữ phù hợp với luật pháp, chính sách của nhà nước; Kiến nghị nâng cao tỷ lệ nữ tham gia Hội đồng nhân dân các cấp (hiện tại chỉ mới quan tâm tỷ lệ nữ ứng cử); Kiến nghị nâng cao chế độ cho cán bộ nữ tham gia công tác tại các phường, xã, khối, xóm; Kiến nghị các cấp có thẩm quyền quan tâm quyền lợi của phụ nữ và trẻ em sau ly hôn, đề nghị sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan có liên quan trong thực hiện nội dung này... Những yêu cầu, kiến nghị của Hội LHPN sau giám sát được đối tượng giám sát cũng như các ban ngành có liên quan quan tâm thực hiện. Vì vậy quyền lợi của phụ nữ được đảm bảo, phụ nữ Thành phố ngày càng được quan tâm quy hoạch, đào tạo, bổ nhiệm; số lượng cấp uỷ, HĐND các cấp từ Thành phố đến phường, xã ngày càng được nâng cao hơn (tỷ lệ nữ tham gia cấp uỷ đạt 28,2%; nữ tham gia HĐND đạt tỷ lệ 29,1%, tỷ lệ nữ tham gia cán bộ chủ chốt các cấp ngày càng cao). Hội liên hiệp phụ nữ được quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi để giải quyết những vấn đề có liên quan đến sự tiến bộ và bình đẳng của phụ nữ. Các phường, xã đã quan tâm đến chế độ chính sách cho cán bộ tại phường, xã, khối xóm, ngoài đảm bảo các chế độ theo quy định, luôn tạo điều kiện để nâng cao thu nhập cho cán bộ…

Ngoài việc chủ trì các nội dung giám sát, Hội LHPN từ Thành phố đến các phường, xã đã phối hợp thực hiệc tốt các nội dung giám sát cùng MTTQ và các đoàn thể, đặc biệt là những nội dung giám sát chuyên đề: Giám sát công tác cải cách hành chính, giám sát việc thực hiện trật tự đô thị, giám sát việc đền bù giải phóng mặt bằng, việc thu – chi các loại quỹ vận động, công tác vận động nguồn lực xây dựng nông thôn mới, giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo…. Thông qua phối hợp giám sát đã có nhiều ý kiến đề nghị đảm bảo quyền lợi cho người dân nói chung và phụ nữ nói riêng, đặc biệt là kiến nghị sửa đổi những khoản thu – chi chưa đúng mà lâu nay người dân bức xúc, giải quyết kịp thời đơn thư khiếu nai, tố cáo của công dân…

Đồng thời với việc thực hiện tốt nội dung giám sát, Hội LHPN từ Thành phố đến phường, xã đã quan tâm thực hiện tốt công tác phản biện xã hội. Hội LHPN Thành phố cũng như các phường, xã đã chủ trì và phối hợp tổ chức lấy góp ý các dự thảo văn bản quan trọng khi được xin ý kiến. Hội cũng đóng góp ý kiến xây dựng các dự thảo luật, tham gia các chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Phát huy vai trò dân chủ, trực tiếp, dân chủ đại diện, vai trò phản biện xã hội trong việc tham gia, giám sát thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, kết hợp giữa tư vấn và tuyên truyền pháp luật để từ đó có thể giải quyết các vấn đề phát sinh ngay tại cơ sở, hạn chế đơn thư vượt cấp… Nhiều ý kiến phản biện, góp ý của Hội viên phụ nữ đã được cấp uỷ, chính quyền tiếp thu, chỉnh sửa để hoàn thiện các chủ trương chính sách phù hợp với nhân dân nói chung và hội viên phụ nữ nói riêng.

Các hoạt động giám sát và phản biện của Hội LHPN thành phố Vinh trong thời gian qua đã tạo điều kiện để hội viên phụ nữ phát huy quyền làm chủ, theo dõi, phát hiện sai sót trong thực thi chính sách; giúp cấp ủy, chính quyền các cấp kịp thời điều chỉnh, sửa đổi bổ sung, những vấn đề thực tiễn đặt ra đối với phụ nữ, trẻ em và bình đẳng giới. Mối quan hệ xã hội của tổ chức Hội Phụ nữ với các cấp, các ngành ngày càng được thắt chặt, kịp thời tháo gỡ nhiều khó khăn, bất cập để phụ nữ được thụ hưởng chính sách của Đảng và Nhà nước đảm bảo công bằng, bình đẳng. Qua đó, khẳng định vai trò, vị thế của tổ chức Hội LHPN các cấp đã trong xây dựng Đảng, chính quyền địa phương trong sạch, vững mạnh./.

Nguyễn Thị Ánh Tuyết