Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020, năm 2017, từ thành công của mô hình điểm "Chi hội phụ nữ 5 không 3 sạch xây dựng Nông thôn mới" do Hội LHPN Việt Nam chỉ đạo tại tỉnh Nghệ An và Nam Định, TW Hội đã chỉ đạo nhân rộng mô hình này trên địa bàn cả nước. Căn cứ vào hướng dẫn thực hiện mô hình "Chi hội phụ nữ 5 không 3 sạch xây dựng Nông thôn mới" của Đoàn Chủ tịch TW Hội LHPN Việt Nam, đồng thời căn cứ vào tình hình thực tế trên địa bàn tỉnh, Ban Thường vụ Hội LHPN tỉnh Nghệ An đã xây dựng Hướng dẫn số 33/HD-BTV ngày 09/4/2018 để hướng dẫn, chỉ đạo các cấp Hội triển khai xây dựng mô hình "Chi hội phụ nữ 5 không, 3 sạch xây dựng nông thôn mới" trên địa bàn tỉnh Nghệ An như sau:
1. Tiêu chí lựa chọn chi hội:
- Chi hội thuộc xã phấn đấu sớm về đích nông thôn mới hoặc chi hội thuộc xã đã về đích nông thôn mới nhưng phấn đấu xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.
- Chi hội thuộc bản phẩn đấu về đích nông thôn mới thuộc vùng miền núi.
2. Cách thức triển khai
Bước 1: Lựa chọn địa bàn, thống nhất nội dung
Hội LHPN các huyện, thành, thị xây dựng kế hoạch chỉ đạo, lựa chọn địa bàn; làm việc với Hội phụ nữ cấp cơ sở và cấp ủy chính quyền địa phương để thống nhất nội dung, cách thức triển khai mô hình.
Bước 2: Khảo sát đầu vào 100% hộ gia đình trong thôn/bản về tình hình thực hiện các tiêu chí của cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, nắm bắt nhu cầu, nguyện vọng của phụ nữ; tình hình thực hiện các tiêu chí nông thôn mới của xã, các vấn đề cần quan tâm của xã, thôn làm căn cứ để xác định các hoạt động của Chi hội.
Bước 3: Xây dựng kế hoạch hoạt động của Chi hội: Phân tích kết quả khảo sát; xây dựng kế hoạch hoạt động của Chi hội; cần thảo luận, lấy ý kiến thống nhất của các cấp Hội và cấp ủy, chính quyền xã, thôn, đại diện hội viên về các nội dung ưu tiên thực hiện, xác định nguồn lực, phân công trách nhiệm cụ thể cho từng cán bộ Hội đối với việc tổ chức thực hiện từng nội dung.
Bước 4: Ra mắt mô hình, tổ chức các hoạt động truyền thông và tập huấn cho cán bộ Hội các cấp, Chi hội trưởng, tổ trưởng, đại diện cấp ủy, chính quyền ban ngành đoàn thể của xã, trưởng thôn, Bí thư Chi bộ về triển khai cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không 3 sạch” gắn với xây dựng nông thôn mới và triển khai mô hình“Chi hội phụ nữ 5 không, 3 sạch xây dựng nông thôn mới”.
Bước 5: Tổ chức các hoạt động theo kế hoạch đề ra
Căn cứ vào kế hoạch Hội phụ nữ các cấp tổ chức các hoạt động truyền thông cho hội viên, phụ nữ và người dân tại mô hình về các tiêu chí của cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, tiêu chí nông thôn mới, vệ sinh môi trường, tập huấn chuyển giao KHKT ...Duy trì và đảm bảo chất lượng các kỳ sinh hoạt Chi hội theo quy đinh của Điều lệ Hội và quy chế hoạt động của mô hình.
Bước 6: Sơ kết, tổng kết việc xây dựng mô hình; đánh giá kết quả hoạt động của mô hình; tư liệu hóa và nhân diện mô hình.
3. Định hướng nội dung hoạt động cụ thể tại Chi hội
- Chi Hội cần triển khai toàn diện 8 tiêu chí của Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”; hàng năm giúp thêm ít nhất 02 hộ đạt gia đình 5 không, 3 sạch (trong đó có 01 hộ thoát nghèo theo tiêu chí nghèo đa chiều).
- Hàng năm, căn cứ vào điều kiện thực tế của đơn vị và nhu cầu của phụ nữ để lựa chọn nội dung hoạt động ưu tiên góp phần thực hiện các tiêu chí nông thôn mới, nông thôn mới kiểu mẫu tại địa phương.
- Sinh hoạt định kỳ theo đúng quy định của Điều lệ Hội; Đảm bảo tỷ lệ hội viên, phụ nữ tham gia sinh hoạt thường xuyên 80% trở lên; 100% hội viên tham gia đóng hội phí đầy đủ.
- Đưa nội dung tuyên truyền, vận động, đánh giá, biểu dương việc thực hiện cuộc vận động vào các kỳ sinh hoạt của Chi hội.
- Một số nội dung thực hiện cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” gắn với xây dựng nông thôn mới:
* Tiêu chí “Gia đình không đói nghèo” thực hiện tiêu chí số 9,10,11,12 nông thôn mới:
+ Vận động hội viên, phụ nữ thực hiện tiết kiệm bằng nhiều hình thức như: Tạo điều kiện cho hội viên trong Chi hội vay vốn từ các nguồn quỹ và Ngân hàng...
+ Giúp đỡ và hỗ trợ hộ nghèo thoát nghèo theo tiêu chí đa chiều (Cần xác định rõ địa chỉ và cách thức hỗ trợ). Hỗ trợ cho hộ nghèo, cận nghèo sửa chữa nhà, xây dựng nhà mới.
+ Đề xuất với Hội cấp trên, cấp ủy chính quyền hỗ trợ dạy nghề, tập huấn chuyển giao kiến thức sản xuất kinh doanh.
+ Vận động hộ gia đình hội viên phụ nữ tham gia mua Bảo hiểm y tế.
+ Vận động phụ nữ và nhân dân chuyển đổi cơ cấu sản xuất, thành lập hợp tác xã, tổ hợp tác; Vận động phụ nữ trong Chi hội sử dụng, tiêu thụ các sản phẩm sẵn có ở địa phương, đặc biệt là các sản phẩm do phụ nữ sản xuất/làm chủ; đề xuất kết nối tiêu thụ sản phẩm.
+ Biểu dương, động viên, nhân rộng các điển hình phụ nữ làm kinh tế giỏi gắn với phát triển bền vững, tạo việc làm cho phụ nữ địa phương như: du lịch nông thôn, du lịch cộng đồng, phát triển nghề truyền thống...
* Tiêu chí “Gia đình không vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội”; “Gia đình không có bạo lực”, “Gia đình không vi phạm chính sách dân số”, “Gia đình không có trẻ suy dinh dưỡng và bỏ học” thực hiện tiêu chí số 14,16,18,19 nông thôn mới:
+ Tổ chức các buổi truyền thông, sinh hoạt Chi hội về nội dung các tiêu chí; chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm về các kỹ năng sống, kiến thức về kế hoạch hóa gia đình, chăm sóc và nuôi dạy con, kiến thức về bình đẳng giới, xây dựng gia đình hạnh phúc...
+ Phân công cán bộ phụ nữ xã, Chi hội, hội viên giúp đỡ, hỗ trợ các gia đình đạt các tiêu chí của cuộc vận động.
+ Phát động phong trào thể dục thể thao, văn nghệ, đọc sách để vận động phụ nữ tham gia thực hiện.
+ Phối hợp tổ chức khám bệnh miễn phí cho trẻ em, phụ nữ, người già thuộc hộ nghèo, cận nghèo.
* Thực hiện tiêu chí “Sạch nhà, sạch ngõ, sạch môi trường” gắn với tiêu chí số 2, 17 nông thôn mới:
+ Xây dựng và duy trì lịch vệ sinh chung của Chi hội để giữ gìn vệ sinh môi trường thôn, xóm, bản và vận động người dân địa phương cùng tham gia.
+ Vận động hội viên, phụ nữ thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm, sản xuất kinh doanh nông sản thực phẩm an toàn.
+ Hướng dẫn, hỗ trợ hội viên, phụ nữ xây nhà tiêu hợp vệ sinh, sử dụng nước sạch phù hợp với điều kiện địa phương.
+ Vận động, hướng dẫn phụ nữ phân loại rác thải tại nhà, bảo vệ môi trường, bảo vệ nguồn nước, ứng phó với biến đổi khí hậu.
+ Xây dựng con đường hoa, đoạn đường phụ nữ tự quản, vườn đẹp -nhà sạch, hàng rào xanh... phù hợp với điều kiện địa phương.
4. Định hướng xây dựng mô hình "Chi hội phụ nữ 5 không, 3 sạch xây dựng nông thôn mới" gắn với mô hình "Nhóm hộ liền kề nhà sạch - vườn đẹp"
Tại Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và phong trào thi đua "Nghệ An chung sức xây dựng nông thôn mới" đã đưa ra các giải pháp trọng tâm nhằm xây dựng Nông thôn mới nâng cao, Nông thôn mới kiểu mẫu, Ban Thường vụ Hội LHPN tỉnh Nghệ An đã thống nhất đưa vào tiêu chí thi đua cho các đơn vị với yêu cầu cao hơn so với đầu nhiệm kỳ, đó là: "Hàng năm, mỗi huyện, thành, thị xây dựng ít nhất 01 mô hình "Chi hội phụ nữ 5 không, 3 sạch xây dựng NTM gắn với mô hình "Nhóm hộ liền kề nhà sạch - vườn đẹp" để góp phần xây dựng Nông thôn mới nâng cao, Nông thôn mới kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Trên cơ sở hướng dẫn xây dựng mô hình của tỉnh, các đơn vị nghiên cứu, triển khai thực hiện mô hình phù hợp với thực tiễn của địa phương.
Phan Tâm